Over ons

In de zomer van 1935 was er voor het eerst sprake van opvangactiviteiten voor kinderen uit onze gemeente, onder impuls van de V.K.B.J. (de Vrouwelijke Katholieke Burgersjeugd).  Onder leiding van juffr. Godelieve Vermeire trokken ongeveer 200 kinderen, uitsluitend meisjes, te voet naar Waasmunster (2 namiddagen per week in de maanden juli en augustus). 

Omdat men echter vlug inzag dat een plaatselijk onderkomen een noodzaak werd, week men uit naar een bos op het Lippeveld te Hamme-Zogge .  Vanaf 1937 was het bos en het terrein een toevluchtsoord voor meer dan 300 meisjes uit Hamme.  Sindsdien is onze vereniging actief als speelpleinwerking op het grondgebied van de gemeente Hamme.

In 1938 werd deze werking voorgezet nabij het kerkhof waar een groot plein, met bomen beplant, ter beschikking lag.  In plaats van twee namiddagen per week mochten de kinderen nu elke middag naar het speelplein ‘De Beukjes’ gaan. 

In 1940 kwam een nieuwe oplossing voor wat het gebruik van het terrein betrof.  Men had zand uit de Durme opgespoten op de gemeentelijke vuilnisbelt.  Dit zandplein aan het Kaaiplein in Hamme werd een uitstekend speelterrein voor het ‘Vakantiepatronaat’ (‘V.P.’).  Tot op de dag van vandaag is dit terrein het ‘moederterrein’ voor onze werking in Hamme.  Van zodra dit terrein in gebruik werd genomen, konden ook jongens terecht op het Kaaiplein.  Ze speelden echter volledig gescheiden van de meisjesgroep.

In 1941 mochten de kinderen voor het eerst een volledige dag op het speelplein verblijven.  Ongeveer 600 kinderen gebruikten dagelijks het middagmaal op het speelplein.  De organisatie ‘Winterhulp’ schonk haar medewerking: de toneelzaal van de Katholieke Kring deed dienst als eetzaal.  Toen echter de oorlog haar toppunt bereikte en in 1944 de ‘vliegende bommen’ ook de Hamse bevolking teisterden, moest de kinderopvang heel anders aangepakt worden.  Uit veiligheidsoverwegingen werden de kinderen ondergebracht in 13 verschillende lokalen.  Het eten werd ter plaatse gebracht met een hondenkar.

Na de oorlog richtte het V.P. (oude naam voor onze speelpleinwerking) op eigen initiatief een eigen keuken in.  Met materiaal van Winterhulp en van het leger werd een veldkeuken uitgebouwd.  Wijlen juffr. Maria De Vijlder zou van dan af bijna 25 jaar lang instaan voor de middagmalen van 600 à 700 kinderen uit Hamme.

Vanaf 1947 af werd het Vakantiepatronaat Hamme aangenomen door het ministerie van Volksgezondheid en Gezin.  Ook het N.W.K. (Nationaal Werk voor Kinderwelzijn) verleende steun.  De speelpleinwerking ontplooide zich verder en de materiële voorzieningen verbeterden.  In 1951 startte de bouw van lokalen door het gemeentebestuur.  Schepen van Openbare werken wijlen Jozef De Grave was de drijvende kracht achter dit project.  Van 1953 af werden deze gebouwen in gebruik genomen.  De aanleg van een sportterrein en atletiekpiste verbeterde opnieuw de accommodatie van het toenmalige V.P.  Vanaf dan kreeg het terrein de naam: ‘Gemeentelijk sport- en speelterrein “Prinses Josephine-Charlotte”.

Vanaf 1942 maakte juffr. Marie-Jeanne Sillis, als pas afgestuurde kleuterleidster, deel uit van de begeleidingsploeg.  Tot 2015 was ze de enige getuige van de begeleiders uit de beginperiode.  Met haar pedagogische kwaliteiten bezielde de jonge ploeg en tot 1988 bleef ze hoofdverantwoordelijke voor de Hamse speelpleinwerking.  Tot haar overlijden maakte ze deel uit van de raad van bestuur van de vzw Speelpleinen Hamme. Op 29 januari 2015 overleed ze op 90-jarige leeftijd.  Haar gedachtenis zal blijvend worden geëerd met de naam die het ventje dat we als logo voor onze vereniging gebruiken, gekregen heeft: Jean-Marieke

In 1962 vierde het V.P. haar 25-jarig bestaan.  Enkele documenten en foto’s uit de oude doos staven dit feest.  Ze zijn de oudste documenten waarover de vereniging tot op heden beschikt.

Vanaf 1963 startte E.H. De Wulf een aantal sessies voor de opleiding van jonge monitoren en monitrices.  De Hamse speelpleinwerking zorgde voor het transport van haar begeleiders naar de vormingscursussen en investeerde verder in de opleiding van haar begeleidingsteam.

Vanaf 1972 af werden uitsluitend jonge mensen in de begeleidingsploeg opgenomen die een vorming van minimum 8 dagen gevolgd hadden met daartussen een stage op het terrein die positief geëvalueerd werd.  Voor deze monitorenopleiding werd samengewerkt met de Nationale Dienst voor het Openluchtleven (N.D.O.).

In 1975 speelden jongens en meisjes voor het eerst samen op het Kaaiplein, evenwel nog steeds in leeftijdsgroepen.

In 1980 zond het ‘moederterrein’ aan het Kaaiplein zijn zonen en dochters uit.  Voor het eerst werd door ervaren begeleiders van de speelpleinwerking een tweede speelterrein opgericht in de gemeente.  Vanaf dit ogenblik zou men op het terrein in de Ommegangstraat in Moerzeke dagelijks in de namiddag gedurende de zomervakantie speelpleinwerking organiseren.  Het terrein in Moerzeke speelde in op een nood die in deze gemeenschap al lange tijd leefde.  Tot voor 1980 werden de kinderen uit de hele gemeente immers met busvervoer naar het Kaaiplein gebracht.  Drie jaar later (1983) was het de beurt aan de parochie in Zogge.  Ook hier werd een speelterrein met een actieve speelpleinwerking opgericht onder impuls van de pionier-monitoren uit Hamme.  Een 2^dehalvedagwerking werd geboren.

1988 werd het jaar van de grote veranderingen, zowel op inhoudelijk als structureel vlak.  Als pioniers in Vlaanderen propageerden onze speelterreinen het vrij-spel-systeem.  Kinderen konden vrij kiezen uit een aanbod aan activiteiten, konden spelmateriaal ontlenen in een shop of zomaar met elkaar spelen.  Het kind staat centraal met zijn eigen meningen en ideeën, was en is de visie tot op de dag van vandaag.  Heel wat speelpleinwerkingen zijn de Hamse speelpleinen nadien gevolgd in dit spelconcept.  Daarenboven werd in1988 de vzw Speelpleinen Hamme opgericht, bestaande uit vertegenwoordigers van de parochie, de scholengemeenschap en monitoren.  Vooral vanuit juridisch oogpunt was dit een belangrijke stap.  De speelpleinwerking uit Hamme en Zogge zat nu geïntegreerd onder één koepel.  De speelpleinwerking in Moerzeke werkte op dat ogenblik volledig autonoom.  Van de stichtende leden zijn nog steeds Carine De Blende en Bart Lammens actief betrokken bij de speelpleinwerking.

In 1997 werd de werking in Moerzeke volledig ingeschakeld in de vzw Speelpleinen Hamme zodat men vanaf dan op de drie terreinen dezelfde inhoudelijke klemtonen kon leggen met respect voor de eigenheid van elk terrein.

Gedurende de daaropvolgende jaren werd vooral heel sterk geïnvesteerd in speelmateriaal.  Naast heel wat spelmateriaal dat onze begeleiding gebruikt, beschikt elk speelterrein o.a. over een prachtige speelwinkel waaruit kinderen speelmateriaal kunnen ontlenen.  De kinderen mogen immers doen waar ze zin in hebben, het is tenslotte vakantie.  Vanzelfsprekend staat onze begeleiding paraat om dan een oogje in het zeil te houden.

Na een stevige investering in speelmateriaal, kwamen de grote infrastructurele maatregelen.  Hedendaagse speelterreinen vergen een continue inspanning om de infrastructuur en de speelaccommodatie up-to-date te houden.   In Moerzeke werd het terrein in de Ommegangstraat verlaten en werd in 2007 de intrek genomen in een gloednieuw speelcomplex aan de Groenstraat.  Op het speelplein ‘De Braak’ in Zogge werd de houten loods in 2008 vervangen door spiksplinternieuwe lokalen die tijdens de zomervakantie van 2010 feestelijk werden ingespeeld.  Zowel in Moerzeke als in Zogge werden ook de speelterreinen opnieuw aangelegd.   In de nacht van 05 op 06 december 2012 sloeg het noodlot echter toe op het moederterrein (Kaaiplein) in Hamme.  Een verwoestende brand vernielde de houten loods met daarin heel wat speelmateriaal van de verschillende terreinen.  Een zware klap voor allen die vele jaren het beste van zichzelf hadden gegeven.  Gelukkig bleef de toenmalige raad van bestuur niet bij de pakken neerzitten en besliste om hoe dan ook nog werking te blijven organiseren in het centrum van onze gemeente.  De volledagwerking werd overgebracht naar Zogge en een halvedagwerking werd opgezet in Hamme.  Een busdienst doorheen het centrum van de gemeente zorgt er nu voor dat de kinderen veilig naar het speelterrein in Zogge gebracht worden.  In de marge werden ook de werkingsuren uitgebreid met een half uurtje voor- en naopvang.

2008 was voor de vereniging ook een feestjaar.  De werking bestond 70 jaar en Zijne Majesteit Koning Albert II stond de vzw Speelpleinen Hamme toe de titel van ‘koninklijke vereniging’ te dragen.  Vanaf dat jaar siert dan ook een gouden kroontje het logo van de vereniging.

In 2013 vierden we het 75-jarig bestaan.  Het gemeentebestuur van Hamme hield eraan om op 21 juli 2013 onze vereniging extra in de bloemetjes te zetten.  75 jaar inzet voor de kleinsten in onze gemeente … het mag wel eens gezegd worden.

In 2020 lanceerden we voor het eerst ons digitale inschrijvingssysteem, waardoor het mogelijk is om op voorhand aan te melden!

Op dit ogenblik bereikt de speelpleinwerking (vzw Speelpleinen Hamme) ongeveer 850 kinderen tussen 5 en 13 jaar in de gemeente.  Ze komen een of meerdere dagen tijdens de zomervakantie naar het speelplein.  Een 100-tal gemotiveerde en gebrevetteerde monitoren zorgt ervoor dat er dagelijks heel wat leuke activiteiten te beleven zijn op één van onze terreinen.